Химийн бодист түлэгдэх

Химийн хүчил, будаг шингэлэгч, түлш зэрэг олон төрлийн химийн бодистой хамгаалалт, болгоомжгүй харьцсанаас үүдэн арьс, салст, нүд, хамар, ам болон дотоод эрхтнүүдэд түлэгдэлт үүсч болдог.

Химийн бодисын түлэгдэлтийн төрлүүд

Химийн бодисоос үүссэн түлэгдэлт нь энгийн түлэгдэлттэй адилхан ангилагддаг.

1-р зэргийн түлэгдэл нь зөвхөн арьсны өнгөн давхаргыг хамарч, улайж хавдах, зовуураар илэрдэг. Урт хугацааны хүндрэл, гэмтэл үүсдэггүй.

2-р зэргийн түлэгдэл нь арьсны өнгөн бөгөөд гүн давхаргыг хамарч гэмтээдэг. Түлэгдсэн хэсэгт улайх, загатнах, хавдах, цэврүү үсрэх зэрэг шинж тэмдэг илрэх бөгөөд шарх нь нойтон, чийглэг байдаг. Энэ зэргийн түлэгдэлтийн үед сорви тогтох аюултай.

3-р зэргийн түлэгдэл нь арьсан доорх өөхөн давхаргыг гэмтээх бөгөөд тухайн хэсгийн арьс хар эсвэл цагаан өнгөтэй, тослог, гялгар харагддаг. Мөн мэдрэлийг гэмтээх, амьсгалахад бэрх, түлэгдсэн хэсэг мах руугаа орох, цус гарах, хавдах зэрэг хүнд хэлбэрээр илэрдэг.

Шалтгаан

Хүчлийн төрлийн химийн бодисууд ихэвчлэн химийн түлэгдэлт үүсгэдэг. Тэдгээрээс хамгийн түгээмэл нь:

Аккумуляторын шингэн
Хувцас цайруулагч /Белизна/
Нашатырны спирт /Аммонийн спирт/ – Ахуйн цэвэрлэгч бодисонд агуулагддаг
Хиймэл шүдний цэвэрлэгч уусмал
Шүд цайруулах бэлдмэлүүд
Усан сан ариутгагч бодисууд

Анхны тусламж

Химийн түлэгдэлт зөвхөн арьсны гадаргууг хамарч байгаа тохиолдолд дараах шинж тэмдгүүд илэрнэ. Үүнд:

Арьс харлаж, үхжих /Хүчлийн түлэгдэлтийн үед/
Түлэгдсэн хэсэгт арьс улайх, хавдах
Түлэгдсэн хэсэгт арьс өвдөх эсвэл мэдээгүй болох
Нүд рүү орсон тохиолдолд хараа муудах, хараагүй болох

Химийн бодисыг залгисан тохиолдолд дараах шинж тэмдэг илэрнэ. Үүнд:

Зүрхний хэм алдагдах
Толгой өвдөх
Даралт буурах
Амьсгаа давчдах
Ханиалгах
Толгой эргэх
Таталт өгөх

Анхны тусламж

Хэрэв дараах шинж тэмдгүүд ажиглагдвал яаралтай түргэн тусламж дуудах бөгөөд (Түргэн тусламж – 103) тусламж ирэх хугацаанд химийн бодисыг түлэгдсэн хүнээс холдуулах, хүйтэн усаар зөөлөн угаах, арчих зэрэг арга хэмжээ авна.

Бодист идэгдсэн хувцас болон бусад эдлэлийг биеэс холдуулах – Идэмхий чанартай бодис байвал хувцас болон бусад эдлэлүүдийг нэвтэлж цаад арьсыг гэмтээх аюултай.

Түлэгдсэн хэсгийг усаар зайлах – Бага даралттай хүйтэн усаар 10 минутын турш угааж цэвэрлэх. Ингэхдээ гараа хүргэж болохгүй. Зөвхөн усанд дүрэх, ус гоожуулах байдлаар угаана. Нүдээ гэмтээхгүйн тулд нүдний шил зүүх нь зохистой.

Ариутгасан бинт, цэвэр даавуугаар бодист түлэгдсэн хэсгийг ороож болох бөгөөд шаардлагатай бол өвчин намдаах эм ууна.

Эмчилгээ

Хөнгөн зэргийн түлэгдлийг гэрийн нөхцөлд сорвигүй эдгээх боломжтой ч хүнд зэргийн түлэгдлийн үед заавал мэргэжлийн эмчид хандан зөвлөгөө авч эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай. Эмчийн зааврын дагуу,

Усан суурьтай тос түрхэх
Өвчин намдаах тос түрхэх
Түлэгдлийн эсрэг тос түрхэх
Үрэвслийн эсрэг эм уух эсвэл тос түрхэх эмчилгээг хийдэг.

Хүнд зэргийн түлэгдэл нь ясанд гэмтэл учруулсан бол физик эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай бөгөөд мэс засал хийж эмчилнэ.