Гэдэсний булчин саажих эсвэл боогдсоны улмаас боловсруулсан хоол хүнс гэдэснээс гадагшлах явц саатахыг гэдэсний түгжрэл гэнэ. Энэ нь гэдэсний хэсэг таллаж болон бүтнээрээ бөглөрөх (механик бөглөрөл), гэдэсний хана агшихаа болих (үйл ажиллагааны бөглөрөл) хоёр төрөлтэй. Аль ч тохиолдолд гэдэсний агуулагдахуун хоол боловсруулах замаас хөдөлж чадахгүй болно. Шаардлагатай эмчилгээг цаг тухайд нь хийгээгүй тохиолдолд амь насанд аюултай эмгэг юм.

Шалтгаан

Маш олон эмгэг механик бөглөрөл үүсгэнэ. Жишээлбэл, гэдэс дотор талаасаа хавдраар бөглөрөх, эсвэл гадна талаасаа бусад эрхтэнд дарагдах гэх мэтээс шалтгаална. Бөгөлөрөл нь мөн Кроны өвчин зэрэг үрэвсэл, боомилогдсон ивэрхийн улмаас гэдэс нарийсах байдлаар үүсгэгддэг. Хэвлийн мэс заслын дараа сорвины эд гэдсэнд үүсэн хэдэн сар эсвэл жилийн дараа түгжрэл үүсэх тохиолдол ч бий. Түүнчлэн гэдэсний үрэвсэлт өвчин нь мөн адил гэдэсний түгжрэл бий болоход нөлөөлдөг хүчин зүйлсийн нэг юм.

Шинж тэмдэг

Гэдэсний түгжрэлийн үед илрэх шинж тэмдгүүд нь ихэвчлэн бөглөрлийн байршлаас хамаардаг. Тухайлбал, бөөлжих нь нарийн гэдэсний түгжрэлийн шинж тэмдэг бол суулгалт нь хэсэгчилсэн түгжрэлтэй холбоотой байдаг. Хэрэв түгжрэл нь гэдэсний хана цоороход хүргэх хэмжээний ноцтой бол халуурна. Нийтлэг илрэх шинж тэмдгүүд:

• Ногоон шар эсвэл бор өнгөтэй, ялгадас шиг үнэртэй шингэнээр бөөлжих
• Өтгөн хатах
• Гэдэс, хэвлий дүүрэх
• Гэдэс өвдөх
• Суулгах
• Хэвлийн хүчтэй хатгах
• Дотор муухайрах

Түүнчлэн, түгжрэлээс үүдэн гэдэсний хананы даралт ихэссэний улмаас цуурч, доторх агуулагдахуун нь хэвлийн хөндийд гоожсоноор хэвлийн гялтан хальсны үрэвсэл үүсгэдэг.

Оношилгоо

Дээрх шинж тэмдгүүдийн аль нэг нь танд илэрч, бие тань тавгүйрхэж байгаа тохиолдолд зайлшгүй мэргэжлийн эмчид хандах хэрэгтэй.Эмч дараах байдлаар үзлэг, шинжилгээг хийжоноштодруулах боломжтой:

• Биеийн нарийвчилсан үзлэг
• Рентген зураг
• Компьютер томограф
• Хэт авиан шинжилгээ
• Агаар эсвэл барийн бургуй

Эмчилгээ

Гэдэсний түгжрэлийн эмчлэг арга нь түгжрэлийн шалтгаанаас хамаарна. Иймд, дур мэдэн эмчилгээ хийхийг оролдох нь сөрөг үр дагаварт хүргэх эрсдэлтэй. Ихэвчлэн эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлэх шаардлагатай байдаг. Учир нь түгжрэлийн улмаас өвчтөнд шингэн алдах, гэдэсний хана цоорох гэх мэтчилэн ноцтой хүндрэлүүд үүссэн байх эрсдэлтэй юм.

Хэрэв гэдэсний түгжрэлийг цаг тухайд нь эмчлэхгүй бол энэ нь амь насанд аюултай үр дагаварт хүргэж болзошгүй юм. Жишээлбэл, гэдэсний цусан хангамж буурч дутагдалд хүргэнэ. Энэ нь гэдэсний ханыг үхэлд хүргэж, улмаар урагдах, бусад эрхтнийг халдварлахад хүргэдэг. Хэвлийн хөндийн гялтангийн үрэвсэлийгперитонит гэж нэрлэдэг бөгөөд эмнэлгийн яаралтай тусламжийн арга хэмжээ авах, ихэвчлэн мэс засал хийх шаардлагатай байдаг.