Шалтгаан

Тархинд цус тараах үүрэгтэй артерийн судасны хананд бөөгнөрөл үүсч судас нарийсахад гүрээний судасны битүүрэл үүсдэг. Бөөгнөрөл нь холестрин, кальци болон бусад бодисыг агуулна.

Нарийсаж, битүүрсэн судас нь уян хатан чанаргүй байдаг бөгөөд цусны эргэлт багассанаар тархинд очих хүчилтөрөгчийн хэмжээ буурдаг.

Дараах тохиолдолд энэ өвчнөөр өвчлөх магадлал өндөр байна. Үүнд:

• Цусны даралт өндөр байх
• Тамхи татдаг байх
• Чихрийн шижин өвчтэй байх
• Цусандах тослогийн хэмжээ их байх
• Удамшил
• Ахимаг настай байх
• Хэт таргалалт болон илүүдэл жинтэй байх
• Хөдөлгөөний дутагдалтай байх зэрэг орно.

Шинж тэмдэг

Хөнгөн хэлбэрийн гүрээний судасны бөглөрлийн үед тодорхой шинж тэмдэг илэрдэггүй тул өвчин хүндэрч харвалт өгөх эсвэл ишеми болсны дараа л мэдэгддэг.

Цус харвалт болон Ишемийн шинж тэмдгүүд

• Биеийн нэг тал мэдээгүй болох, бадайрах
• Ярьж чадахгүй байх
• Хүний хэлснийг ойлгохгүй байх, удаан ойлгох
• Нэг нүд эсвэл хоёр нүдний аль аль нь харахгүй байх, хараа гэнэт муудах
• Толгой эргэж, тэнцвэрээ олохгүй байх
• Гэнэт хүчтэй толгой өвдөх зэрэг орно.

Хэзээ эмчид хандах вэ?

Хэрэв цус харвалтын шинж тэмдгүүд ажиглагдвал түргэн тусламж дуудах шаардлагатай. Хэсэг хугацааны дараа зүгээр болсон ч эмчид хандах хэрэгтэй.

Энэ өвчнөөс үүдэн цаашид үүсч болох хүндрэлүүд

• Цусны эргэлт муудах
• Бөөгнөрөл үүссэн хэсэгт судас хагарах
• Бөөгнөрөл үүссэн хэсэг битүүрч цус харвалт болох аюултай.

Зөвлөгөө

Сармис

Сармис нь цусны эргэлтийг сайжруулж, цус шингэлэх үйлчилгээтэй. Мөн цусан дах холестрины  хэмжээг бууруулж, зүрхний шигдээс цус харвалтаас урьдчилан сэргийлнэ.

• 3 хумс сармисыг 1 аяга сүүнд хийж 5 минут буцалгаж өдөр бүр унтахаасаа өмнө ууж хэрэглэнэ.
• Мөн өдөр бүр хүнсэндээ сармис хэрэглээрэй.

Нимбэг

Нимбэг нь витамин С-ээр баялаг тул цусны даралтыг бууруулж, артерийн судасны үрэвслийг намдаах үйлчилгээтэй.

• 1 аяга бүлээн усанд 1ш нимбэгний шүүсийг шахаж 1 цайны халбага зөгийн балтай хольж өдөрт 1-2 удаа ууна.
• Эсвэл нимбэгний хальсыг 4 аяга усанд 20 минутын турш буцалгаж өдөрт 3-4 удаа ууж хэрэглэнэ.

Анар

Анар жимс нь цусны эргэлт сайжруулж, цусыг шингэлэх үйлчилгээтэй.

• Өдөр бүр 2ш анар жимс идэх
• Эсвэл өдөр бүр 1 аяга анар жимсний шүүс ууна.

Оношилгоо

Дараах шинжилгээний тусламжтайгаар энэ өвчнийг оношлох боломжтой.

• Хэт авиа
• Компьютертомографи болон MRI

Эмчилгээ

Гүрээний судасны битүүрлийг эмчлэх гол зорилго нь цус харвалт үүсэхээс сэргийлэхэд оршино. Үүний тулд:

• Амьдралын хэв маягаа өөрчлөх
  • Жин хасах
  • Тамхинаас гарах
  • Давстай хоол бага идэх
  • Дасгал хөдөлгөөн тогтмол хийх
• Эмэн эмчилгээ
  • Холестрины хэмжээг бууруулах эм
  • Эмчийн заавраар аспирин уух зэрэг арга хэмжээ авдаг.

Хэрэв аль хэдийн цус харвалт өгсөн эсвэл ишеми болсон бол, бөөгнөрлийг артерийн судаснаас хагалгааны аргаар гаргаж авна. Үүнд:

Гүрээний судсыг нээж бөөгнөрлийг авах хагалгаа – хүзүү хэсгээр зүсч бөөгнөрлийг авна.

Тэлэгч суулгах – Хэрэв бөөгнөрөл хагалгаагаар нээхэд тохиромжгүй газар үүссэн бол судсанд гуурсны тусламжтайгаар тэлэгч суурилуулан судсыг тэлж дахин нарийсахаас сэргийлнэ.