Аденовируст халдвар
Аденовируст халдвар нь амьсгалын зам, нүд ба гэдэсний салст бүрхүүл, тунгалгийн эдүүдийг гэмтээж халуурах, бага зэргиийн хордлогын шинжээр илэрдэг цочмог халдварт өвчин. Томуугийн дэгдэлтийн үед амьсгалын замын вирусийн халдварт өвчний 25-30%-ийг аденовирусийн халдвар эзэлдэг. 5 хүртэлх насны хүүхдүүд бүгд АВХ(аденовируст халдвар)-аар өвддөг ба тал нь давтан өвддөг байна. Өвчин үүсгэгч вирус нь гадаад орчинд тэсвэртэй, бага температурт удаан хадгалагддаг ба тасалгааны хэмд 14 хоногийн турш шинж чанараа алддаггүй.
Шалтгаан
Аденовируст халдварын үүд нь амьсгалын дээд зам, нүдний ба хоол боловсруулах замын салст бүрхүүл юм. Халдварын эх уурхай нь өвчтэй хүн ба вирус тээгч зүйлс болдог. Үүсгэгч нь амьсгалын замаас 25 хоног, гэдэснээс 2-3 сарын турш ялгарна. Өвчлөл гол төлөв сэрүүний улиралд ихсэх ба 6 сартайгаас 5 нас хүртэлх хүүхдүүд их өвчилдөг. Давтан өвчлөхөд идэвхтэй дархлаа тогтдог бөгөөд насанд хүрэгчдэд бараг 100% аденовирусийн эсрэг бие үүссэн байдаг. Дархлаа нь өвчний хэлбэр бүрд өвөрмөц учир олон удаа өвчлөх боломжтой аж.
Шинж тэмдэг
Халдварын нууц үе нь 5-6 хоног, заримдаа 9-14 хоног үргэлжилнэ. Шинж тэмдгийн тухайд:
- 38-39 хэм хүртэл халуурах
- Хамар, залгиурын салст бүрхүүл хавагнах, улайх
- Амьсгал авахад саадтай болох
- Ядарч, сульдах
- Хоолны дуршил буурах
- Толгой өвдөх
- Цөөн тохиолдолд үе мөч, булчин өвдөнө
- Нүд улайх, торох, хорсох (аденовиурсийн халдварын гол онцлог нь нүдний салстыг гэмтээх юм)
- Хамраас шүүслэг шингэн гарах ба удалгүй идээрхэг өтгөн болно
Оношилгоо
Шинж тэмдэг дээр үндэслэн аденовируст халдварыг оношлох боломжтой. Түүнчлэн хамар залгиурын арчдас, өтгөн, цус зэргийн шинижлгээгээр аденовирусийн өвөрмөц эсрэгтөрөгч илрүүлэх арга хэрэглэдэг.
Эмчилгээ
Шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдолд бусад төрлийн вирусээр үүсгэгдэх ижил төрлийн өвчнөөс ялган оношлуулах шаардлагатай. Ингэснээр халдвар хүндрэхээс сэргийлж, оновчтой мэргэжлийн эмчилгээ хийлгэх боломжтой болдог. Өвчтөнийг гэрийн нөхцөлд тохитой, дулаан байлгаж, шим тэжээлтэй хоол өгөхийн зэрэгцээ шинж тэмдгийн эмчилгээ, мэдрэгшлийн эсрэг бэлдмэлийг хэрэглэнэ.
Хүндрэл
Аденовируст халдварын үед голлон тохиолддог хүндрэл нь чихний, хамрын дайвруудын үрэвсэл, ангин ба уушгины хатгалгаа юм.
Урьдчилан сэргийлэлт
Хувийн ариун цэвэр сайтар сахиж, дархлаа тогтолцоог дэмжих нь чухал. Вирусийн идэвхжилийн хугацаанд амны хаалт хэрэглэх, хувийн эд зүйлсээ бусадтай сольж хэрэглэхгүй, ам, залгиур зэргийг өдөрт 2-3 удаа сайтар зайлах нь чухал. Мөн дулаан хувцаслах, шим тэжээлтэй хоол хүнс хэрэглээрэй.