Ихэнх жирэмслэлт хэвийн явагддаг хэдий ч энэ хугацаанд тулгарч болзошгүй хүндрэлүүдийн талаар зохих мэдлэгтэй байхад илүүдэхгүй. Жирэмсний хяналтад орсон өдрөөс эхлэн эмч таныг эдгээр хүндрэлүүдээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор төрөл бүрийн шинжилгээнд хамруулдаг тул та эдгээр шинжилгээ болон хяналтын үзлэгтээ цаг тухайд нь хамрагдах шаардлагатай юм. Иймд бид танд жирэмсний үед түгээмэл тохиолддог 7 хүндрэлийн талаар мэдээллийг нэгтгэн хүргэж байна.
1. Зулбалт
Зулбалт нь жирэмсний 20-21 долоо хоногоос өмнө гадаад орчинд амьдрах чадваргүй ураг гарч жирэмслэлт төгсөхийг хэлдэг. Нийт жирэмслэлтийн 20%-д зулбалтаар төгсдөг гэх тоо баримт байдаг байна. Эдгээрийн 80% нь эхний 3 сар буюу 12 долоо хоногтойгоос өмнө тохиолдоно. Эхний 3 сарын хугацаанд явагддаг зулбалт нь ихэнх тохиолдолд үр хөврөл, хромосомын гажиг болон удамшлын хэвийн бус байдлаас үүдэлтэй байдаг.
Зулбахыг завдаж байгаа болон зулбалт эхэлж байгаа тохиолдолд дараах шинж тэмдгүүд илэрнэ:
- Үтрээнээс цус гарах (үзэгдэх төдийгөөс цус алдалт хүртэл)
- Хэвлий, ууц нуруугаар өвдөх
- Умайн базлалт
- Ураг орчмын шингэн гарах (жирэмсний 2 дах гурван сард)
Хэрэв жирэмсэн эмэгтэйчүүдэд эдгээр болон бусад төст шинж тэмдгүүд илэрвэл цаг алдалгүй мэргэжлийн эмчид хандах шаардлагатай юм.
2. Дутуу төрөлт
Жирэмсний 24-37 долоо хоногийн хооронд умайн базлалт жигдэрч, умайн хүзүү нимгэрч нээгдсэнээс үүдэн хугацаа нь гүйцээгүй хүүхэд төрөхийг дутуу төрөлт гэж нэрлэдэг. Жилд дэлхийн хэмжээнд 15 сая орчим нярай дутуу төрж, нэг сая орчим нь энддэг гэсэн судалгаа бий. Харин манай улсын нийт төрөлтийн 4.5 хувийг дутуу төрөлт эзэлдэг байна.
Дутуу төрөлт хэдий эрт тохиолдоно хүүхдийн эрүүл мэндэд төдий чинээ ноцтой асуудал үүсдэг. Төлөвлөсөн хугацаатайгаа илүү ойр төрөх нь ургийн амьдрах чадвар болон эрүүл амьдрах магадлалыг нэмэгдүүлнэ.
3. Манас таталтын урьтал үе
Манас таталтын урьтал үе (PREECLAMPSIA) нь жирэмсний сүүлийн хагаст тохиолддог хүндрэл бөгөөд артерийн даралт ихсэх, шээсэнд уураг ялгарах үндсэн 2 шинжээр илэрнэ. Нийт жирэмсэн эмэгтэйчүүдийн 5%-д нь тохиолдох хүндрэл юм.
Манас таталтын урьтал үеийн ихэнх тохиолдолд хөнгөн хэлбэрийн шинж тэмдэг илэрдэг бөгөөд сайн арчилгаа хийсэн тохиолдолд урагт сөрөг нөлөө үзүүлдэггүй. Эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ аваагүй тохиолдолд нүүр, гар хавагнах/биеийн жин огцом нэмэгдэх, толгой хүчтэй өвдөх, нүд бүрэлзэх, гэрэлд мэдрэг болох, дотор муухайрах, бөөлжих, шээсний гарц багасах, хавирганы нуман доогуур өвдөх шинж тэмдгүүд нэмэгдэнэ. Эдгээр шинж тэмдгүүд нь хурдан даамжрах эрсдэлтэй бөгөөд хүндэрсэн тохиолдолд жирэмсэн эмэгтэйн амь насанд халтай. Манас таталтын урьтал үе хүндэрсэн тохиолдолд эхийг хугацаанаас нь өмнө төрүүлэх заалттай байдаг.
4. Ураг орчмын шингэний багасалт (олигогидроамниос)
Өсч бойжиж байгаа ураг ихэнх хэсэг нь уснаас бүтсэн онцгой шингэнд хөвж байдаг бөгөөд үүнийг ураг орчмын шингэн гэж нэрлэдэг. Энэ шингэн хэвийн байх ёстой хэмжээнээсээ хэт бага байхыг ураг ормын шингэний багасалт гэнэ. Жирэмсэн эхчүүдийн 4 гаруй хувьд ураг орчмын шингэний багасалт илэрнэ. Ургийн өсөлт, хөдөлгөөнд ураг орчмын шингэн чухал ач холбогдолтой. Үүний зэрэгцээ шингэний хэвийн хэмжээ ургийн уушгины хөгжилд маш чухал үүрэгтэй байдаг аж. Хэрэв ураг орчмын шингэний хэмжээ бага байвал ургийн бие дарагдаж хэлбэрээ алдахад хүрдэг.
Хэрэв жирэмсэн эхэд энэ хүндрэл тохиолдвол эмч таныг байнгын хяналтад байлгаж, ураг хэвийн өсөж байгаа эсэхийг хянах ба шаардлагатай тохиолдолд хүүхдийг хугацаанаас нь өмнө төрүүлдэг байна.
5. Жирэмсэн үеийн чихрийн шижин
Энэ нь жирэмслэхээс өмнө цусан дахь сахарын хэмжээ хэвийн байсан боловч жирэмсэлсний дараа дааврын өөрчлөлтийн улмаас цусанд сахарын хэмжээ ихсэх эмгэг юм. Нийт жирэмсэн эмэгтэйчүүдийн 2 -10%-д илэрдэг . Чихрийн шижин нь эх урагт эрсдэлтэй бөгөөд ихэвчлэн шинж тэмдэггүй явагддаг тул жирэмсний 24-28 долоо хоногтойд сахар хянах тест хийлгэхийг ихэнх эмэгтэйчүүдэд зөвлөдөг.
Жирэмсний хугацаанд чихрийн шижин илэрсэн эмэгтэйчүүд хүүхдийг эрүүл төрүүлэхийн тулд хоолны дэглэм барих, цусан дах сахарын хэмжээгээ хэвийн хэмжээнд барих, дасгал хөдөлгөөн хийх, эмчийн заавраар зарим эм, эмчилгээг хийлгэх шаардлагатай.
Төрсний дараа ихэнх эмэгтэйчүүдийн цусан дахь сахарын хэмжээ буцаж хэвийн болдог ч дараагийн жирэмслэлт болон төрсний дараа чихрийн шижин эмгэгээр өвдөх эрсдэлтэй байдаг тул амьдралын эрүүл хэв маяг баримтлах, биеийн жиндээ хяналт тавьж байх шаардлагатай.
6. Савны гадуурх жирэмслэлт
Үр умайн гадна хэсэгт буюу умайн гуурсанд байрласнаар, савны гадуурх жирэмслэлт үүсдэг. 50 жирэмслэлт тутмын 1 нь савны гадуурх жирэмслэлт байдаг ба эрт оношлох нь чухал юм. Хэрвээ умайн гуурс урагдаж, цус алдаж эхэлсэн бол яаралтай мэс ажилбар хийж, жирэмслэлтийг хүчээр таслан зогсоохоос өөр аргагүй болдог.
7. Ихэс ховхролт
Ихэс ховхролт гэдэг бол хүүхэд төрөхөөс өмнө ихэс умайн хананаас хэсэгчлэн эсвэл бүрэн салдаг ноцтой хүндрэл юм. Энэ үед хүнд хэлбэрийн цус алдалт үүссэний улмаас урагт хоол тэжээлийн бодис болон хүчилтөрөгч очих боломжгүй болж ураг болон эхийн амь насанд аюул учирна.
Ихэс ховхролт 200 жирэмсэн эмэгтэй тутмын нэгт тохиолддог бөгөөд ихэвчлэн жирэмсний сүүлийн гурван сард үүснэ. Хэрэв жирэмсэн эмэгтэйн төрөх хугацаа ойртсон бол ховхролтын хэмжээ бага байх боловч цаашид ховхролт нэмэгдэх эрсдэлтэй байдаг тул төрөлтийг хугацаанаас нь өмнө эхлүүлэх шаардлагатай болдог. Энэ тохиолдолд хүүхдийг кесар хагалгаагаар төрүүлдэг байна.
Эх сурвалж: www.babycenter.mn
