Хооллолтын бэрхшээл ба түүний төрлүүд

Хооллолтын бэрхшээл нь ихэвчлэн өсвөр насанд болон 20-30 насанд түгээмэл тохиолддог. Энэ нь хооллох хэвийн байдал алдагдаж эрүүл мэнд, сэтгэл зүйд сөргөөр нөлөөлөх явдал юм. Энэхүү эмгэг нь дотроо хэд хэдэн төрлүүдэд хуваагдана. Эдгээрээс хамгийн нийтлэг тохиолддог нь анорексия буюу хоол идэхээс татгалзах, хоёрдугаарт булимия буюу хэт их хоол идэх эмгэгүүд юм.

Хооллох хэвийн байдал алдагдсанаар биед шаардлагатай витамин, шим тэжээлийн хэмжээ хэт ихсэх эсвэл багасдаг ба биеийн амин чухал эрхтнүүдийн хэвийн үйл ажиллагаа доголдоход хүрдэг. Тодруулбал, зүрх судас, хоол боловсруулах тогтолцоо, яс, шүд, амны өвчнөөр өвчлөх эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг байна. Үүний зэрэгцээ хооллолтын бэрхшээл нь хүндэрсэн тохиолдолд сэтгэл гутралд орох, нийгмийн харилцаанд муудах, амиа егүүтгэх талаар бодох, түүнийгээ үйлдэл болгох зэрэг аюултай нөхцөл байдлууд үүсдэг.

ХООЛЛОЛТЫН БЭРХШЭЭЛ ЮУНААС БОЛЖ ҮҮСДЭГ ВЭ?

Дээр дурдсанчлан хооллолтын бэрхшээл нь өсвөр насныхан болон 20-30 насанд элбэг тохиолддог. Үүний зэрэгцээ нийт тохиолдлын дийлэнх хувийг эмэгтэйчүүд эзэлдэг байна. Өсвөр насанд уг эмгэг тохиолдох нь тэдний насны болон биеийн хөгжилтэй холбон тайлбарлаж болох болов уу. Тодруулбал, өсвөр насанд тэдний нийгмийн харилцааны хэрэгцээ илүү нэмэгддэг тул анги хамт олон, үе тэнгийнхэндээ хүлээн зөвшөөрөгдөх, тэдэнтэй дотно нөхөрлөх хүсэл нь давамгайлдаг. Иймдээ ч нийгмийн тогтоосон стандартад нийцэхийн тулд гадаад төрхдөө хэт их анхаарах тохиолдол гарах нь олонтоо.

Мөн энэ насанд биеийн хөгжил хамгийн эрчимтэй явагдаж байдаг тул маш их энерги шаардагддаг. Үүнийгээ дагаад ч өдөрт авах шаардлагатай витамин, эрдэс бодисын хэмжээ нэмэгдэнэ. Тухайн мөчид өөрийн бие махбодод явагдаж буй өөрчлөлтийг таньж, мэдэхгүйн улмаас хооллолтын хэвийн байдлыг алдагдуулах магадлал өндөрсөнө.

Анагаах ухааны зүгээс дараах хүчин зүйлсийг хооллолтын бэрхшээл бий болоход нөлөөлдөг гэж тодорхойлсон байдаг. Үүнд:

• Удамшил – Гэр бүлийн хэн нэгэн хооллолтын бэрхшээлтэй бол өвчлөх магадлал нэмэгдэнэ
• Сэтгэл зүйн өөрчлөлт – Өөртөө итгэлгүй, сэтгэл гутралд амархан өртдөг байх
• Нийгмийн харилцаа муу байх – Бусадтай таардаггүй, ангийн хүүхдүүд, хамт олны дунд нэр хүнд муутай байх
• Нас хүйсийн онцлог – Өсвөр насныхан, 20-30 насны эмэгтэйчүүд
• Илүүдэл жинтэй эсвэл хэт таргалалттай байх

ХООЛЛОЛТЫН БЭРХШЭЭЛИЙН ҮЕД ЯМАР ШИНЖ ТЭМДЭГ ИЛРЭХ ВЭ?

• Хоол идэхгүйн тулд шалтаг тоочих
• Махан хоол идэхгүй байх
• Гэр бүлийнхэнтэйгээ хооллохгүй байх
• Бусадтай харьцах дургүй болох
• Жин хасах тухай ярих мөртлөө хичээл зүтгэл гаргахгүй байх, хэт тарган байх
• Хэт их дасгал хийх
• Хоол идсэний дараа бөөлжих
• Нууцаар идэх
• Хоолноос сэжиглэх

Хэрэв танд болон таны ойр дотнын хэн нэгэнд их хэмжээгээр иддэг болох эсвэл огт хоол идэхгүй байх, өөрийн эрхгүй хоолноос айх зэрэг шинж тэмдэг илэрвэл зайлшгүй эмчид хандахыг зөвлөж байна.

ХООЛЛОЛТЫН БЭРХШЭЭЛИЙН ТӨРЛҮҮД

ХООЛЛОЛТЫН БЭРХШЭЭЛИЙГ ХЭРХЭН ЭМЧЛЭХ ВЭ?

Энэ төрлийн өвчнийг эмээр эмчлэх боломжгүй тул сэтгэл зүйн хувьд тогтворжуулах эмчилгээ голлодог. Түүнчлэн бие махбодын хувьд шим тэжээлийн дутагдалд орсон бол нөхөх зорилготой эмчилгээг мөн хийдэг байна.

Мэдээж хэрэг хүн биеийн эд эрхтнүүдийн хэвийн үйл ажиллагааг хангах витамин, эрдэс бодисыг авдаг. Харин хооллолтын бэрхшээлийн үед эдгээрийн тэнцвэрт байдал алдагддаг тул тэдгээрээс үүдсэн бусад эд, эрхтний гэмтэл, эмгэгийг мөн илрүүлэн оношилж, тухайлсан эмчилгээг хийнэ.

ХООЛЛОЛТЫН БЭРХШЭЭЛЭЭС ХЭРХЭН УРЬДЧИЛСАН СЭРГИЙЛЭХ ВЭ?

• Өсвөр насны хүүхдүүдийнхээ хооллолтыг хянах, тэдэнтэй үргэлж ярилцдаг байх
• Хүүхдийнхээ жинг анхаарах. Ихэнх эцэг эхчүүд өсвөр насны хүүхдийнхээ биеийн жинд төдийлөн ач холбогдол өгдөггүйгээс хүүхэд хэт таргалж, улмаар өөртөө итгэлгүй болж цаашлаад сэтгэл зүйн асуудлуудад өртөж эхэлдэг
• Сэтгэл зүйн хувьд тогтовортой байж өөрийгөө бусдаас тусгаарлахгүй байх
• Хэвийн жинтэй байх, илүүдэл жинг эрүүлээр хаяах мэдлэгтэй байх
• Эрүүл хооллолтын талаарх мэдлэгээ тэлэх
• Амьдралын эрүүл хэв маягийг эрхэмлэх